Banja Luku je prije 53 godine pogodio katastrofalan zemljotres koji je iza sebe ostavio pustoš, život je izgubilo 15 ljudi, dok 1.117 bilo lakše ili teže povrijeđeno.
U zgradi “Titanik”, koja je pretrpjela teška konstruktivna oštećenja, smrtno je stradalo 13 lica, jedna djevojčica je stradala u Ulici Braće i sestara Kapor kada se obrušio dio kuće i usmrtio je dok se igrala u dvorištu.
Jedan muškarac stradao je ispred tadašnjeg restorana “Kozara” gdje ga je usmrtila cigla kad je u panici istrčao ispred restorana, prilikom jednog od naknadnih udara.
Prema podacima seizmologa Hidrometeorološkog zavoda Republike Srpske, Banja Luku su 26. i 27. oktobra 1969. godine pogodila četiri jaka zemljotresa.
Glavni udar desio se u nedjelju ujutru, 27. oktobra, u 8:10 sati jačine 6,6 stepeni Rihterove skale, a ranije prethodila su mu dva jaka zemljotresa u 15:36 sati jačine 5,6 stepeni po Rihterovoj skali i u nedjelju u 2:55 sati jačine 4,8 stepeni po Rihteru.
Poslije glavnog udara 27. oktobra uslijedio je naknadni udar u 8.53 sati jačine 4,7 jedinica Rihterove skale.
Grad je ostao devastiran
Grad je ostao devastiran, a ogromna materijalna šteta bila je pričinjena na 86.000 stambenih jedinica, 266 školskih objekata, 152 zgrade javne uprave i administracije, 146 kulturnih ustanova, 133 zdravstvena objekta i 29 socijalnih ustanova.
Banja Luka je ostala bez struje i vode, a vojska je zajedno sa građanima raščišćavala ruševine i oslobađala zatrpane. Pomoć je stizala sa svih strana, ljudi su danima bili na ulicama, mnogi su ostali bez svojih domova.
Zemljotresi su ostavili katastrofalne posljedice na području 15 opština Bosanske Krajine – Banja Luke, Čelinca, Laktaša, Bosanske Gradiške, Prnjavora, Kotor Varši, Kneževa, Srpca, Ključa, Jajca, Prijedora, Sanskog Mosta, Ključa, Bosanske Dubice i Bosanski Novi.
Zahvaljujući velikoj solidarnosti stanovništva iz svih krajeva bivše Jugoslavije, ali i pomoći iz Evrope i svijeta, Banja Luka je ponovo stala na noge, razvijala se i postala savremen i moderan grad, univerzitetski, privredni, finansijski, politički i administrativni centar.
Moguće je da se takav zemljotres ponovi
Načelnik Odjeljenja za opservatorsku seizmologiju u Republičkom hidrometeorološkom zavodu Snježana Cvijić Amulić je povodom 53 godina od razornog zemljotresa rekla Srni da se Banjaluka nalazi u vrlo ozbiljnoj seizmogenoj zoni gdje su se desili jaki zemljotresi i gdje se mogu očekivati čak do sedam stepeni po Rihteru.
– Treba vrlo ozbiljno shvatiti u kojoj zoni živimo. Kad će se to desiti mi ne znamo, ali postoji vjerovatnoća na osnovu naših karata koje smo pravili gdje se procjenjuje mogućnost pojave zemljotresa u određenom vremenskom periodu – rekla je Amulićeva.
Ona je navela da je vrlo moguće da se takav zemljotres ponovi, ali da se ne zna tačno kad.
– Priprema jakog zemljotresa traje nekoliko desetina godina, otprilike oko 80 godina, što znači u nekom periodu narednih 20 do 25 godina se može očekivati ozbiljniji zemljotres na ovom području – navela je Amulićeva.
Prema podacima Hidrometeorološkog zavoda, nakon 30 godina zatišja, sljedeći jači zemljotresi na području banjalučkog regiona desili su se 29. aprila 2011. godine u 1:30 sati magnitude 4,3 jedinice Rihterove skale, 28. januara 2014. godine u 1:38 sati magnitude 4,2 jedinice Rihterove skale i 3. novembra 2016. godine u 15:04 sati magnitude četiri jedinice Rihterove skale.
AVAZ
